องค์การบริหารส่วนตำบลชัยจุมพล

มีตำนานเล่าต่อกันมาว่า เดิมมีเมือง ชื่อว่า “กัมโพชนนคร” ซึ่งเป็นเมืองหน้าด่าน มีชาวขอมอาศัย และปกครองอยู่ ปัจจุบันคือบริเวณเวียงเจ้าเงาะ บ้างทุ่งยั้งปรากฏอยู่จนทุกวันนี้ เจ้าผู้ครองนครกัมโพชนคร ปรารถนาจะได้เมืองลับแล เป็นเมืองขึ้นต่อขอม จึงยกกองทัพมาเพื่อจะบังคับให้เมืองลับแลตกเป็นเมืองขึ้น แต่เจ้าฟ้าฮ่ามกุมารไม่ยอม กลับยกกองทัพไปชุมพลเพื่อต่อสู้ บ้านที่ชุมพลนี้ต่อมาเรียกว่าบ้านชัยชุมพล เจ้าฟ้าฮ่ามได้นำทัพหน้าเดินทางไปถึงบ้านเกาะกลางก็ปะทะกับทัพขอม และเกิดการรบพุ่ง ชนกันขึ้น เจ้าฟ้าฮ่าม ได้ทรงบวงสรวงเทพยดาให้ช่วยคุ้มครองบ้านเมือง ฉับพลันทันใดก็เกิดนิมิตมหัศจรรย์ขึ้นคือ เกิดเป็นฝนตกลง หนักท่ามกลางทหารขอมอย่างหนักจนเกิดน้ำท่วมประดุจทะเล กองทัพขอมที่ถูกฝนตก หนักจนน้ำท่วมติดต่อกันหลายวัน เป็นเหตุทำให้ไพร่พลระส่ำระสาย เจ้าฟ้าฮ่ามกุมารก็เข้ามารบพุ่งจนได้ ชัยชนะ จึงเป็นที่มาของชื่อตำบลชัยจุมพล (สมปรารถน์ เสาวไพบูลย์, 2527. หน้า 19-25) และได้จัดตั้งเป็น สภาตำบลขึ้นตามคำสั่งของกระทรวงมหาดไทยที่ 222/2499 ลงวันที่ 8 มีนาคม 2499 เรื่องระเบียบบริหาร ราชการส่วนตำบลและหมู่บ้านโดยมีวัตถุประสงค์ที่จะเปิดโอกาสให้ราษฏรได้เข้า มาร่วมกันบริหารงานของ ตำบลและหมู่บ้านทุกอย่างเท่าที่จะเป็นประโยชน์แก่ท้องถิ่นและราษฎรเป็นส่วนรวมอันจะเป็นทางนำราษฏรไปสู่การปกครองระบอบประชาธิปไตยด้วยวิธีการจัดให้มีสภาตำบลและคณะกรรมการตำบลขึ้น อย่างไรก็ตามฐานะของสภาตำบลยังไม่ได้เป็นนิติบุคคลแต่ถือเป็นหน่วยหนึ่งขององค์การบริหารส่วน จังหวัด การที่สภาตำบลไม่มีฐานะเป็นนิติบุคคลทำให้การบริหารงานไม่สามารถดำเนินไปได้อย่างมี ประสิทธิภาพ ขาดความคล่องตัวในการบริหารงานรัฐบาลจึงปรับปรุงฐานะของสภาตำบลเสียใหม่ให้เป็น นิติบุคคลเพื่อให้สามารถ รองรับการกระจายอำนาจไปสู่ท้องถิ่นให้มากยิ่งขึ้นตามพ.ร.บ. สภาตำบลและ องค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 มาตรา 6 และยกฐานะสภาตำบลซึ่งมีรายได้ตามเกณฑ์ที่กำหนดขึ้น เป็นองค์การบริหารส่วนตำบล มีฐานะเป็นนิติบุคคลและเป็นราชการบริหารส่วนท้องถิ่นตามมาตรา 43 ประกอบด้วยสภาองค์การบริหารส่วนตำบลและคณะกรรมการบริหารองค์การบริหารส่วนตำบลตามมาตรา 44 ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฏีกา เล่ม 111 ตอนที่ 53 ก ลงวันที่ 2 ธันวาคม 2537 มีฐานะ เป็นนิติบุคคล ปัจจุบันสำนักงานองค์การบริหารส่วนตำบลชัยจุมพล ตั้งอยู่ ณ เลขที่ 224 หมู่ 5 ตำบลชัยจุมพล อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ ถนนสายลับแล-พระแท่นฯ มีเนื้อที่โดยประมาณ 56 ตารางกิโลเมตร หรือ ประมาณ 39,117.94 ไร่มีอาณาเขตดังนี้เป็นพื้นที่ป่าสงวน 11,168.03 ไร่ มีจำนวนหมู่บ้านในเขต อบต. เต็ม ทั้งหมู่บ้าน 11 หมู่บ้านได้แก่ หมู่ที่ 1 - หมู่ที่ 11

      องค์การบริหารส่วนตำบล หรือ อบต. คือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบหนึ่งที่จัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา ฉบับกฤษฏีกา เล่ม 111 ตอนที่ 53 ก ลงวันที่ 2 ธันวาคม 2537 มีฐานะเป็นนิติบุคคล
      จากเดิมก่อนจะมาเป็น อบต. ตำบลยังเป็นสภาตำบลซึ่งจัดตั้งขึ้นตามคำสั่งของกระทรวงมหาดไทยที่ 222/2499 ลงวันที่ 8 มีนาคม 2499 เรื่องระเบียบบริหารราชการส่วนตำบลและหมู่บ้านโดยมีวัตถุประสงค์ที่จะเปิดโอกาสให้ราษฏรได้เข้า มาร่วมกันบริหารงานของตำบลและหมู่บ้านทุกอย่างเท่าที่จะเป็นประโยชน์แก่ท้องถิ่นและราษฏรเป็นส่วนรวมอันจะเป็นทางนำ ราษฏรไปสู่การปกครองระบอบประชาธิปไตยด้วยวิธีการจัดให้มีสภาตำบลและคณะกรรมการตำบลขึ้น อย่างไรก็ตามฐานะของสภาตำบลยังไม่ได้เป็นนิติบุคคลแต่ถือเป็นหน่วยหนึ่งขององค์การบริหารส่วนจังหวัด การที่สภาตำบลไม่มีฐานะเป็นนิติบุคคลทำให้การบริหารงานไม่สามารถดำเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ ขาดความคล่องตัวในการบริหารงานรัฐบาลจึงปรับปรุงฐานะของสภาตำบลเสียใหม่ให้เป็นนิติบุคคลเพื่อให้สามารถ รองรับการกระจายอำนาจไปสู่ท้องถิ่นให้มากยิ่งขึ้นตามพ.ร.บ. สภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 มาตรา 6 และยกฐานะสภาตำบลซึ่งมีรายได้ตามเกณฑ์ที่กำหนดขึ้นเป็นองค์การบริหารส่วนตำบล มีฐานะเป็นนิติบุคคลและเป็นราชการบริหารส่วนท้องถิ่นตามมาตรา 43 ประกอบด้วยสภาองคืการบริหารส่วนตำบลและ คณะกรรมการบริหารองค์การบริหารส่วนตำบลตามมาตรา 44
      เกณฑ์ที่กำหนดให้สภาตำบลเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลเป็นไปตามพ.ร.บ.สภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบลพ.ศ. 2537 มาตรา 40 สภาตำบลที่มีรายได้โดยไม่รวมเงินอุดหนุนในปีงบประมาณที่ล่วงมาสามปีเฉลี่ยไม่ต่ำกว่าปีละหนึ่งแสนห้าหมื่นบาทหรือตามเกณฑ์รายได้เฉลี่ยวรรคสองอาจจัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลไดโดยทำเป็นประกาศของกระทรวงมหาดไทยและให้พ้นสภาพของสภาตำบลตั้งแต่กระทรวงมหาดไทยไดประกาศจัดตั้งขึ้นเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลและให้โอนบรรดางบประมาณทรัพย์สิน สิทธหนี้และเจ้าหน้าที่ของสภาตำบลไปเป็นขององค์การบริหารส่วนตำบล และจากผลของพ.ร.บ.ดังกล่าวได้เกิดการเปลี่ยนแปลงระเบียบบริหารราชการแผ่นดินอย่างขนานใหญ่อันเนื่องมาจากการกระจายอำนาจจากรัฐบาลลงสู่องค์กรประชาชนในระดับตำบลครั้งประวัติศาสตร์ อบต. แต่ละแห่งจะมีพื้นที่รับผิดชอบในเขตตำบลที่ไม่อยู่ในเขตของเทศบาลหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นยกเว้นองค์การบริหารส่วนจังหวัด